Tangalle, Sri Lanka ,19 februari 2020.
Het is 07.00 uur, Lisa is op tijd opgestaan voor een yogales met onze Italiaanse vriendin Isabella. Ik trek mijn hardloopschoenen aan om op ontdekkingstocht te gaan naar een van de verlaten stranden voor een frisse ochtend duik. Op nog geen 5 minuten afstand vind ik mijn eerste verlaten strand, de palmbomen wiegen zachtjes heen en weer door de wind. Als ik mijn ogen sluit hoor ik niks anders dan de golven, zingende vogels en spelende apen. Na een heerlijke verfrissende duik loop ik op mijn gemak terug naar ons verblijf. Want hé, we zijn op reis…
Na een douche en een goede kop koffie plof ik neer in onze hangmat en kan ik nog net de laatste ademhalingsoefeningen zien van de yogales voordat Lisa met een grote glimlach in algehele ontspanning terug komt lopen. Tijdens het ontbijt beslissen we om vandaag een scooter te huren om de omgeving te verkennen. Het gevoel van vrijheid, ontspanning en avontuur zorgt voor ongekend geluk en energie. Hoe anders zag ons leven er 2 jaar geleden uit…
Topfit voor onze wereldreis
Bussum, Nederland, maart 2017.
We zijn druk bezig met de voorbereidingen voor deel 1 van onze wereldreis. 3 maanden reizen door Zuid-Amerika. We dromen al zo ontzettend lang van Patagonië. De prachtige natuur, gletsjers, wildlife en zoveel meer. Een van de hoogtepunten van onze reis door Argentinië, Chili en Bolivia moet de Hike in Torres Del Paine gaan worden. 5 hikes van 7-10 uur per dag. Getrakteerd worden op de mooiste uitzichten. We willen ons dan ook optimaal voorbereiden en lopen dagelijks 10 km en in de weekenden 25-35 km per dag. We zijn in topvorm en kunnen niet wachten tot november!
Burn-Out
Bussum, Nederland, september 2017.
Het is een zonnige doordeweekse ochtend. Lisa voelt zich slap en futloos en meldt zich ziek van haar werk als Producer bij de Publieke Omroep. Griepje, niks aan de hand, toch? ’s middags kom ik terug van werk en zie ik Lisa met een blik op oneindig in de tuin zitten, starend in de verte. Ik schrik, want het voelt alsof al het leven en de energie uit haar is verdwenen. Zelf zegt ze dat het wel over gaat en dat ze gewoon wat extra slaap nodig heeft na een periode van extreme drukte, weinig slaap en gebrek aan ritme. Mijn gevoel zegt me dat dit niet gewoon een kwestie van ‘bijslapen’ is, iedereen is wel eens moe, maar deze gezichtsuitdrukking heb ik in de 9 jaar dat we samen zijn nog nooit gezien.
De week verstrijkt en Lisa wordt alleen nog maar vermoeider, futlozer en somberder. We bellen onze ouders en bespreken waar we goed aan doen. Dit is voor ons immers ook allemaal nieuw. Het besef komt al snel waarna het zware telefoontje naar het werk niet kan uitblijven. “Ik ben ziek…en ik geloof niet dat ik snel beter ga worden”. Tranen vloeien, het gevoel van machteloosheid, falen, ongeluk en onvermogen overheersen. Lisa, de vrouw die altijd vrolijk is, altijd voor iedereen klaar staat, excelleert op werk. Een geweldige vriendin voor mij is, is uitgeschakeld.
De huisarts bevestigt in de daarop volgende week dat er sprake lijkt te zijn van een Burn-out. Wikipedia omschrijft dit als volgt: “Burn-out bestaat in haar opvatting uit drie, min of meer samenhangende verschijnselen: uitputting (extreme vermoeidheid), cynisme (afstand hebben van het werk, dan wel de mensen met wie men werkt), en een lager zelfbeeld van de eigen competenties.”. Zeer herkenbaar voor Lisa’s situatie. Whatsapp wordt verwijderd omdat Lisa niet weet hoe ze om moet gaat met de goedbedoelde berichten van collega’s, vrienden, familie en kennissen. Ze wil hen niet alleen niet spreken, ze kan het ook simpelweg niet. Alles is te veel.
Waar we 2 weken geleden nog 60 km in een weekend liepen, is nu de heide op 5 minuten afstand van ons huis al te ver. In slaap vallen op een bankje omdat ze niet langer de kracht heeft om terug te lopen. Het bed ‘willen’ opmaken, maar er simpelweg de kracht niet voor hebben. Vervolgens in huilen uitbarsten omdat ze zich nutteloos voelt, zich klote voelt en de hele wereld voor haar gevoel teleurstelt. Dit gevoel houdt weken aan terwijl Lisa stiekem nog in haar achterhoofd het gevoel heeft dat ze vast snel weer wat uren kan gaan maken op het werk.
We kijken dan ook enorm uit naar Lisa’s eerste bezoek aan de bedrijfsarts, deze kan helpen, toch? Helaas moeten we die verwachtingen bijstellen, zeker op korte termijn. De bedrijfsarts bevestigt enkel de diagnose, wat er voor zorgt dat Lisa voor langere tijd ziek ‘mag’ zijn met behoudt van salaris. Dat is natuurlijk heel fijn, maar het brengt ons nog geen stap dichterbij het beter worden. Via de bedrijfsarts komen we, ik schrijf we omdat het voelt alsof we hier samen doorheen moeten gaan, in aanraking met de psycholoog. Na een aantal weken zijn we eindelijk aan de beurt voor een intakegesprek. Omdat we eerst nog op reis gaan, besluiten we dat het beter is de behandeling pas na de reis te starten.
Kunnen we nog op reis?
Bussum, Nederland, oktober 2017.
We zijn voor ons gevoel nog geen stap dichterbij herstel. Wij vrezen dan ook enorm voor de mogelijke impact op onze droomreis die staat gepland voor eind november. Kunnen we nog wel weg en minstens net zo belangrijk: mogen we nog wel weg? In goed overleg met de werkgever, huisarts en bedrijfsarts wordt er samen gewerkt aan een plan om Lisa ‘klaar te stomen’ voor onze reis. Gelukkig geloven zij dat dit een belangrijke stap kan zijn naar verder herstel. Wat een opluchting, nu maar hopen dat Lisa er zelf ook op tijd klaar voor is.
De belangrijkste maatregel op dit moment is: rust, reinheid en regelmaat. Aangezien Lisa fysiek gelukkig langzaam opknapt heeft ze samen met de arts een aantal doelen geformuleerd: elke dag om 08.00 uur opstaan, ontbijt maken, wandelen en lunchen. Het voelt haar belachelijk. “Wat zijn dit nu voor doelen? Een kind van 3 kan nog meer.” Toch helpt het enigszins en heeft het halen van deze doelen een positieve uitwerking. Daar komt bij dat Lisa het steeds meer aan het accepteren is dat het langer gaat duren. We gaan op zoek naar nieuwe hobby’s om de lange, saaie en stille dagen een beetje kleur te geven, aangezien ik aan het werk ben en er niet altijd kan zijn voor afleiding.
Wereldreis deel 1: 3 maanden Zuid Amerika
Bussum, Nederland november 2017.
Het eerste herstel gaat goed, alle seinen staan op groen en Lisa staat te trappelen om op reis te gaan. Het herstel komt in een absolute stroomverstelling elke dag dat we dichterbij onze reis komen. Op de dag van vertrek komt onze families naar Schiphol en hebben we een fijn afscheid. Geweldig om zulke mensen achter je te hebben staan. Het moment dat we het vliegtuig instappen is de eerste keer in tijden dat ik de ‘oude’ Lisa weer terugzie. Niks is te veel, niks haalt die glimlach van haar gezicht. Ook een 3 uur durende storm met bijbehorende turbulentie midden in de nacht niet.
Via Buenos Aires vliegen we door naar Ushuaia, de meest zuidelijke stad ter wereld waar we ons met enkele hikes voorbereiden op Torres del Paine. Het is bijna of er nooit iets is gebeurd. Alsof we een vlekkeloze voorbereiding hebben gehad en dagelijks lange hikes lopen. De week daarop reizen we door naar Puerto Natales, het startpunt van onze Torres del Paine hike. Hier hebben we al zolang naar uitgekeken, we voelen beide nog spanning in onze lichamen, zal alles goed gaan? Kunnen we het fysiek aan? Wat als Lisa een tegenslag heeft halverwege de dag/ tocht? We besluiten maar gewoon te beginnen en zien hoe het zal vergaan.
Ja, we hebben zware momenten gehad, maar ik geloof niet dat het voor Lisa zwaarder was dan voor mij en uiteindelijk was het alles meer dan waard, wat een waan-zin-nige tocht was dit. En de daarop volgende weken/ maanden beleven we nog zoveel meer mooie en onvergetelijke momenten en ervaren we zoveel vrijheid dat we na een 4-daagse tocht door de Amazone van Bolivia onze ouders bellen en zeggen dat we nog lang niet klaar zijn met reizen. Keihard gaan sparen en daarna opnieuw de wereld intrekken.
Ongeluk in La Paz
La Paz, Bolivia, februari 2018.
Nog maar een week te gaan voordat onze reis er op zit en we weer terug moeten naar het dagelijkse leven. Bah. We hebben er beide geen zin in en dat is met name bij Lisa goed te merken. De twijfels, onzekerheden en angsten komen weer terug. Het plezier en geluk die de afgelopen 2,5 maand van haar gezicht waren te lezen, zijn verdwenen en maken plaats voor tranen. Als klap op de vuurpijl beleven we de nacht voor onze terugvlucht ook nog eens angstige momenten als Lisa midden in de nacht flauwvalt, op haar hoofd land en buiten bewustzijn raakt.
Met een ambulance worden we naar het ziekenhuis gebracht voor verder onderzoek. De val heeft een hersenschudding veroorzaakt en de ellende is vermoedelijk begonnen door een resistent geworden Salmonella bacterie die volgens de dokter al een week of 4 in haar lichaam zit ondanks verschillende antibiotica kuren.Na een week krijgen we alsnog groen licht om terug naar Nederland te vliegen. Wat gezien de omstandigheden heel erg fijn is, maar ook enorm spannend.
Depressie
Bussum, Nederland, maart 2018.
Het is zover, Lisa kan een aantal weken na terugkomst van onze reis starten met de psycholoog. Het is alleen iets anders dan Lisa verwacht had en het lijkt er op dat deze behandelmethode haar niet verder brengt. De tijd verstrijkt, de dagen duren lang, de verveling, rusteloosheid en frustratie overheersen en resulteren uiteindelijk in een depressie. “Waar doen we het allemaal eigenlijk voor… leef ik om te werken?”.
Het is tegelijkertijd een enorm drukke en hectische periode op mijn werk, wat het allemaal niet makkelijker maakt. Thuis hoop je rust en afleiding te vinden, maar het tegendeel is waar. Elke dag is het opnieuw weer spannend om thuis te komen, zodra ik de straat kom inrijden voel ik mijn hartslag weer versnellen. In wat voor bui is Lisa vandaag?
Het herstel lijkt te stagneren waardoor we ons meer en meer openstellen voor alternatieve behandelmethoden. We verdiepen ons hierin terwijl we wachten tot we aan de beurt zijn bij de GGZ-psycholoog. Zo komen we via een collega van mij in contact met een coach waar Lisa een super goede klik mee heeft. Ze bulkt van de energie en kan niet wachten op de volgende sessie. Maar helaas, door verschillende redenen lukt het niet om met deze coach verder te gaan. Na nog een aantal weken wachten kan Lisa eindelijk terecht bij een GGZ psycholoog, met wie ze samen aan het herstel van de depressie werkt.
Ook dit begint met een tegenslag. Je hoopt om net als bij een hoofdpijn een medicijn te krijgen waardoor je hoofdpijn vanzelf weer weggaat. Hoe anders is het als je er zelf voor moet gaan zorgen dat de hoofdpijn weggaat, of beter gezegd, je persoonlijke struikelblokken. 1 keer per 2 weken is er persoonlijk contact waarin de behandelaar vooral vragen stelt en geen antwoorden (of medicijnen) geeft. Je moet zelf op zoek gaan naar de antwoorden. Een belangrijk onderdeel hiervan is het huiswerk, voldoende om 2 weken te vullen. Dag in en dag uit met jezelf aan de slag, iets vermoeiender bestaat er bijna niet. Langzaam komt er wel wat meer progressie. Het feit dat het zomer wordt, zal daar vast aan bijdragen.
Nieuwe reisplannen
Zuid Tirol, Italië, Juli 2018.
Heerlijk, 3 weken vrij van werk, onze pop-up tent ligt in de achterbak en we gaan lekker roadtrippen door Italië. Wijn, goed eten, mooie uitzichten, kom maar op! We praten veel met elkaar over alles wat we samen hebben meegemaakt en waar het voor ons allemaal om draait in het leven. Bijzonder hoe zoiets werkt, tot voor kort vonden we het allemaal wel prima. Huisje, boompje, beestje, feestje. Nu overheerst eigenlijk vooral het idee dat we zelf verantwoordelijk zijn voor ons eigen geluk en vragen we onszelf af of dit ritme wel bijdraagt aan ons geluk. Er is namelijk zoveel meer te zien en te beleven, waarom blijven we hangen in het veilige, het bekende? We praten over onze kinderwens, nu, straks, later, niet?
Uiteindelijk komen we samen tot de conclusie dat dit voor ons het moment is om de wereld te ontdekken. Wel vinden we het belangrijk dat Lisa eerst voor de volle honderd procent is hersteld. Om te voorkomen dat we ‘weglopen’ van onze angsten wat problemen met zich mee kan brengen als onze toekomstige reis ten einde komt en we weer terug komen in het ‘normale leven’.
Herstel
Hilversum, Nederland, augustus 2018.
De vakantie heeft Lisa zichtbaar goed gedaan, langzaam is ze haar uren weer aan het opbouwen en met een hoop ups en downs werken we langzaam aan het verdere herstel. Nu is het belangrijkste om enigszins op de rem te trappen om te voorkomen dat Lisa zichzelf voorbij loopt. Hierin is ook een belangrijke rol voor mij weggelegd. Dit zorgt ervoor dat ik met Lisa mee ga naar haar psycholoog zodat ook ik een beter inzicht krijg in de behandelmethode en thuis ook op een andere manier een bijdrage kan leveren.
Amsterdam, Nederland, december 2018.
Het herstel gaat goed, Lisa werkt inmiddels 20 uur per week en als het herstel zo doorgaat hopen we dat Lisa vanaf medio februari weer fulltime aan de slag kan gaan. We vieren dit met een extra fles champagne en genieten samen met vrienden van een geweldige nieuwjaarsviering en spreken naar elkaar uit dat we in de 2e helft van 2019 op reis willen gaan. We plakken er geen datum op aangezien dit alleen maar voor extra druk en stress kan zorgen. Lisa heeft reuzenstappen gemaakt, vermoedelijk iets te groot want er volgt een kleine terugslag als Lisa haar eigen tv-programma krijgt.
Daar komt voor haar meer druk bij kijken dan vooraf ingeschat. “Ik kan het niet, ze vinden vast dat ik het slecht doe, waarom zou ik überhaupt nog één dag langer werken, we gaan toch weg…?” Shit, hebben onze reisplannen stiekem het herstel keihard in de weg gestaan? In plaats van voorzichtig toewerken naar het voorbereiden van onze reis krijgt Lisa weer hartkloppingen, stress en slapeloze nachten. Dit gaat niet goed. Gelukkig kan Lisa haar gevoelens goed onder woorden brengen en kan haar psycholoog helpen om deze gevoelens een plek te geven. Haar werkgever geeft haar alle ruimte, tijd om weer een pas op de plaats te nemen.
Enkeltje Bangkok
Bussum, Nederland, augustus 2019.
Lisa is begonnen bij het leukste kinderprogramma van Nederland, Zapp Live. Hier werkt ze met een ontzettend leuk en gedreven team en voelt ze het vertrouwen in haar kunnen. Elke dag groeit ze weer een beetje en weet ze ook de enorme druk die komt kijken bij een liveshow het hoofd te bieden. Ze ervaart geen stress meer of tegenzin om naar het werk te gaan. Yes, zal het dan toch?! We fantaseren over onze reis en beslissen daad bij woord te voegen. We boeken een ticket naar Bangkok en vliegen op 14 januari 2020 ons nieuwe leven tegemoet. We kiezen ervoor om op een goede manier afscheid te kunnen nemen bij onze werkgevers als dank voor alles wat ze voor ons hebben gedaan.
Huwelijks aanzoek
Hilversum, Nederland, 16 november 2020.
Zaterdagochtend 10.00 uur, vandaag beloofd een spannende dag te worden. Dit weekend zijn Lisa en ik 11 jaar samen. En wat een jaren zijn dit geweest. Samen onze schooldiploma’s gehaald, onze eerste ‘echte’ baan, ons eerste huurhuis, ons eerste koophuis, voor de eerste keer oom en tante, het eerste verlies van dierbaren, onze eerste verre en lange reis samen. Na al die jaren weet ik het zeker, ik wil en kan niet meer zonder Lisa. Of eigenlijk weet ik dit al heel erg lang, maar had ik simpelweg niet de moed om de grote vraag te stellen…
Lisa’s productieteam ontvangt mij in de expeditie ruimte zodat ik stiekem naar binnen kan worden geleid. Ondertussen is het laatste blok in de studio aangebroken en word ik voorzien van een zendertje zodat alles opgenomen kan worden. De zenuwen gieren door mijn lichaam. Voor de honderdste keer oefen ik mijn tekst zodat ik niet af ga voor de hele wereld. Nog 5 minuten… Via een kruip door en sluip door word ik naar een kleine ruimte achter het decor gebracht. Adem in, adem uit. Het moment is bijna daar. Van achter het decor kan ik vaag wat verstaan van alles wat aan de andere kant van de wand gaande is. Het publiek klapt, is dit het einde van het programma?
Ik hoor dat Lisa naar voren wordt geroepen. De zenuwen lopen nog verder op. Dan gaat plotseling het luik omhoog en zie ik de geschrokken reactie op Lisa haar gezicht. De schrik slaat om in tranen. Shit, ook bij mij volgen nu de tranen. Hopelijk kom ik nog uit mijn woorden. Vaag zie ik het publiek en de filmcrew, maar alle aandacht is op Lisa gericht. Dit is het moment. De woorden komen er verrassend soepel uit en voor ik het door heb vliegt Lisa mij al in de armen. Volgens mij zei ze ja! Ik weet het zeker, ze zei Ja! Direct na het ja-woord speelt Broederliefde (Lisa’s favoriete guilty pleasure muziek) het nummer dat wij vaak luisterden tijdens onze roadtrip in Zuid Tirol.
Wat een GE-WEL-DIGE ochtend, dag, maand, jaar! Na diverse glazen champagne en felicitaties stappen we in de auto, op naar Parijs, de stad van de liefde. Tijdens de rit ontvangen we al de waanzinnige beelden van het huwelijksaanzoek en kunnen we deze direct delen met onze familie.
Huidige wereldreis
Tangalle, Sri Lanka ,19 februari 2020.
Het is 10.00 uur, Lisa is vanmorgen op tijd opgestaan voor een Yogales met onze Italiaanse vriendin Isabella en ik ben hardlopend op zoek gegaan naar een van de vele verlaten stranden voor een frisse duik. Na een heerlijk ontbijt kijken Lisa en ik terug op de afgelopen 2 jaar, wat hebben we veel meegemaakt. En ondanks alle ellende en tegenslagen zijn we ergens ook blij met het pad dat we hebben bewandeld. Hadden we anders ooit deze keuze durven te maken? Afstand nemen van alle zekerheden? Waarschijnlijk niet. Of in ieder geval nu nog niet.
Het gevoel van vrijheid, ontspanning en avontuur zorgt voor ongekend geluk en energie en we realiseren ons wat een geluksvogels wij eigenlijk zijn.
6 Responses
Wat een verfrissend, eerlijk verhaal over jullie keuze voor vrijheid. Zelf ben ik momenteel ook aan het herstellen van een burn-out. Ik herken het gevoel van uitzichtloosheid, jezelf niet meer herkennen in de spiegel en al die vragen in je hoofd… hoelang voordat ik weer volledig mezelf ben zit als een mantra vast in mijn hoofd.
Samen met mijn vriend heb ik 10 jaar geleden, toen ik net 20 was, een jaar lang de wereld over gereisd. En het reisvirus zit nog steeds in mijn bloed. Misschien wel een van de redenen dat een 9 tot 5 baan voor de rest van mijn leven mijn stiekem een beetje benauwd.
Maar we zijn niet langer met ze 2e. We hebben een prachtige dochter en hoop dat we over twee jaar, er weer een jaartje tussenuit mogen. Het zijn tenslotte de herinneringen die je nalaat.
Dus dank 🙏🏻 voor jullie openheid, toffe blog en inspiratie.
Liefs,
Marije
Hi Marije, wat ontzettend lief jouw berichtje. Het is toch best spannend om dit soort dingen te delen en op te schrijven, ook omdat het ‘niet standaard’ is. Maar als er iets is wat we hebben geleerd, is luisteren naar ons gevoel. En hopelijk kunnen we door dit te delen, andere mensen hier ook bij helpen. Het leven wordt er zo veel mooier van. Ontzettend naar om te lezen dat je nu in dezelfde situatie zit. Het is zo verdrietig dat je de uitzichtloosheid voelt. Helaas weet ik hoe dat is en het kan heel frustrerend en verdrietig zijn. Hoe lang nog? Waarom ik? Wat doe ik verkeerd? En inderdaad…het blijft als een mantra rondzingen. Het klinkt dan ook makkelijker dan het is door proberen te richten op het positieve, er vanzelf weer wat licht en ruimte komt. Proberen te luisteren naar mijn gevoel, waar word ik nu echt blij en gelukkig van? Dat helpt mij. Ondanks dat het een zoektocht is en ook dit lang heeft geduurd en overigens elke dag nog een zoektocht is. Beetje bij beetje zul je merken dat het beter gaat. Wat ontzettend mooi om te horen dat jullie nu een dochtertje hebben. Wat zou het fijn zijn om samen met haar er tussen uit te kunnen. Dat zijn absoluut de prachtige herinneringen waar je het voor doet. Heel veel liefs, sterkte en succes in deze tijd. Hoe vervelend het soms ook klinkt, houd moed…er komen echt betere tijden! Erik & Lisa
Ik las je bericht zojuist op Instagram over hoe je burn-out jouw inzichten heeft gegeven en je manier van leven heeft veranderd.
Toen dacht ik aan mijn reactie die ik zo’n twee jaar geleden zette onder deze blog. Toen nog vol in die onzekerheid, hopend dat de zon weer zal schijnen.
En dat doet hij! Ook ik heb het roer omgegooid en kies mijn eigen koers. Volgende maand vertrek ik samen met mijn vriend en inmiddels twee prachtige dochters voor 5 maanden de wereld over. Op zoek naar avontuur maar vooral om mooie herinneringen met elkaar te maken. Want liefde is het enige wat echt gelukkig maakt!
Succes met alles! Hopelijk vinden jullie snel jullie droomhuis.
Goedemorgen Marije,
Wat ontzettend leuk dat je ons nogmaals een berichtje stuurt. Ik kan me jouw berichtje zeker nog herinneren. Wat mooi om te horen dat ook voor jou de zon weer is gaan schijnen! Het is zo fijn om te horen dat er uiteindelijk weer lichtpuntjes komen.
Ook heel tof dat je voor een soortgelijke reis hebt gekozen, wauw. Je hebt het heel mooi gezegd, liefde is het allerbelangrijkste.
Heel veel plezier op jullie reis! Waar gaan jullie naar toe? Of staat dat nog open?
Liefs,
Lisa & Erik natuurlijk!
Mooi en eerlijk geschreven. Ik denk dat jullie hier zeker mensen mee inspireren. Helaas hier ook even thuis met het gevoel het allemaal even niet te weten. Corona maakte het er niet beter op. Mooi dat jullie voor jullie dromen gingen!
Geniet, leef, verken, wees vrij ! Het is jullie erg gegund!
Lina
Aboutloveandtravel.com
Hi Lina, bedankt voor je berichtje. Heel leuk om te horen. Wat ontzettend vervelend dat je nu in zo’n vergelijkbare situatie zit. We hopen dat het voor jou ook zo uitpakt dat het je nieuwe inzichten kan geven en dat het je lukt je gevoel te volgen. Het moeilijkste tijdens deze periode vond ik om te voelen waar ik blij en gelukkig van werd. Maar als je daar meer naar kunt luisteren, word het leven al zo veel fijner! Heel veel geluk en succes hierbij. Veel liefs Erik en Lisa